واقعه کربلا به دلیل گستردگی، نیاز به ناشران تخصصی دارد و ساده‌انگاری در بحث تالیف کتاب با مضمون عاشورایی از آسیب‌‌های جدی این دسته از کتاب‌ها به‌شمار می‌آید.
امام حسین (ع) و مقوله عاشورا، به یکی از مولفه‌های اصلی مسلمانان درآمده و در عین حال قداست ایشان و اهل بیت‌شان بر غیرمسلمانان نیز پوشیده نیست با این حال یکی از نگرانی‌های جدی در کتاب‌های دینی به طور عام و کتاب‌های عاشورایی به‌طور خاص در این است که برخی مولفان مفاهیم عاشورایی را آسان‌پسند می‌دانند و آن را به‌صورت ساده‌انگارانه می‌پندارند.
نکته‌ای که در سال‌های اخیر، توجه متخصصان و مخاطبان خاص کتاب‌های عاشورایی را به خود جلب کرده، این است که برخی ناشران، مولفان و ذاکران اهل بیت (ع) در تولیدات، نوشته‌ها و سخنان خود، واقعه کربلا را به طرز ساده‌انگارانه به مردم عرضه می‌کنند. در زمینه نشر کتاب وضعیت نگران‌کننده‌تر است. به دلیل وضعیت آشفته بازار نشر، سطح تولیدات بدون توجه به بار کِیفی آنها کاهش یافته است.
مولفان باید به این نکته توجه داشته باشند که کتاب‌های عاشورایی علاوه بر فرم و شکل ظاهری باید دارای محتوای جامع و کامل باشد و مستندات مناسبی در آنها استفاده شود، چنان‌که کار تولید شده در شأن امام حسین (ع) و خوانندگان و علاقه‌مندان آن حضرت باشد. نویسندگان و خوانندگان نباید تسلیم جَو موجود در جامعه شوند و آثار عوامانه به چاپ برسانند بلکه باید با تالیف اثر خوب و درخور، مخاطب عام را به درستی هدایت کنند.
ناشران عمومی، در کنار انتشار کتاب‌های عمومی، برخی کتاب‌هایی با موضوع واقعه کربلا را نیز منتشر می‌کنند اما اعتقاد من بر این است، که بحث واقعه کربلا به دلیل گستردگی، نیاز به ناشران تخصصی دارد تا مخاطب‌شناسی کنند و برخی از پژوهشگران و محققان را به عنوان مخاطبان تخصصی در اختیار بگیرد و حتی به آنها سفارش تالیف بدهد. به عنوان مثال، سیزده سال قبل، ماهنامه «خیمه» با هدف ایجاد بحث در حوزه تخصصی عاشورا و عاشوراپژوهی و مجالس عزاداری و پیگیری این موضوع و آسیب‌شناسی آن آغاز به کار کرد.
توسعه اسناد و مدارک تاریخ شفاهی و بررسی مضامین مشابه از دیگر اهداف این مجموعه است. برای انتشار کتاب‌هایی با این هدف انتشارات «خیمه» نیز پایه‌گذاری شد و توانست در مدت فعالیت خود، آثار معتبری از نویسندگان تراز اول در امر عاشوراپژوهی را منتشر کند. «خیمه» با طرح این هدف توانست بیش از دو هزار مخاطب خاص (استاد دانشگاه، اسلام شناس، عاشورا‌پژوه، مقتل‌پژوه) را به خود جذب کند. این مثال می‌تواند مبین این امر باشد که عاشوراپژوهی و تالیف درباره عاشورا نیازمند حرکتی راسخ در این راستا و ناشری متخصص است.
در این مجال کوتاه باید به این نکته اشاره کنم که برگزاری نخستین «جایزه دعبل (کتاب سال عاشورا)، یکی از درخشان‌ترین گام‌ها برای شناسایی آثار مناسب با موضوع عاشورا است. گزینش مناسب کتاب‌ها، می‌تواند گام موثری برای ارتقای سطح این جایزه باشد تا تالیفات به درجه مناسبی از استانداردهای ارجاع‌دهی برسند.
- درباره حجت‌الاسلام محمدرضا زائری
نظر شما